20
 |
 |
||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Linię kolejową nr 365 Stary Raduszec - Łęknica można rozdzielić chronologicznie i funkcjonalnie na dwie części:
a) część południową - linię Lubsko - Tuplice - Mużaków - zbudowana przez prywatny kapitał, b) część północną - linię Krosno Odrzańskie - Lubsko - zbudowana przez koleje pruskie. a. Pierwsze zamiary utworzenia linii kolejowej w okolicy Trzebiela pojawiły się w czasie planowania linii z Cottbus do Żar, zrealizowanej przez Towarzystwo Kolei Halle-Żary-Gubin (Halle-Sorau-Gubener Eisenbahn-Gesellschaft ...
Linię kolejową nr 365 Stary Raduszec - Łęknica można rozdzielić chronologicznie i funkcjonalnie na dwie części:
Pokaż więcej
Pokaż mniej
a) część południową - linię Lubsko - Tuplice - Mużaków - zbudowana przez prywatny kapitał, b) część północną - linię Krosno Odrzańskie - Lubsko - zbudowana przez koleje pruskie. a. Pierwsze zamiary utworzenia linii kolejowej w okolicy Trzebiela pojawiły się w czasie planowania linii z Cottbus do Żar, zrealizowanej przez Towarzystwo Kolei Halle-Żary-Gubin (Halle-Sorau-Gubener Eisenbahn-Gesellschaft - HSGE), a zbudowanej w 1872 r. Wówczas miasto odrzuciło propozycję, a linię poprowadzono przez Tuplice. Na początku lat 90. XIX w. kolej była już niezbędna - Trzebiel stał się ośrodkiem przemysłu szklarskiego, dlatego zaczęto wysuwać propozycje utworzenia linii drugorzędnej łączącej Trzebiel z Tuplicami i dalej z Lubskiem, dużą stacją na trasie "berlinki". Taki projekt powstał w 1891 r. zakładając także połączenie Tuplic z Mużakowem. Zainteresowana budową lokalnych linii była monachijska spółka Koleje Lokalne (Lokalbahn AG - LAG z 1887 r., założona przez akcjonariuszy fabryki lekkich parowozów Krauss), ale w Mużakowie - posiadacze ziemscy, rodzina Wedmeyer-Sommer przedstawili w 1892 r. projekt linii z Muskau przez Niwice (Zibelle) do Sieniawy Żarskiej (LK 14), co zagrażało położeniu Trzebiela. Spółka LAG, która wówczas budowała w Forst linię tramwajową, sprawnie uzyskała koncesję w dniu 29 kwietnia 1896 r. na budowę dwóch linii bocznych (Nebenbahnen): - z Mużakowa przez Tuplice (22,8 km) do Lubska (20,0 km), - z Ruszowa do Gozdnicy (8,6 km, otwarta 1 grudnia 1896 r.)  , a wcześniej zrealizowała już linię:
- z Jankowej Żagańskiej do Przewozu (23,0 km, otwarta 1 października 1895 r.) ,
z warunkiem wybudowania linii w ciągu 2,5 roku, co udało się na odcinku północnym 1 października 1897 r. i na odcinku południowym 15 czerwca 1898 r. Od 1871 r. z Mużakowa prowadziła 7 km linia do Weißwasser, wybudowana przez Państwo Pruskie dla połączenia z magistralą Berlin-Görlitz. W maju 1898 r. ruch na tej linii przejęła od kolei państwowych spółka zależna od LAG - Kolej Łużycka LEAG (z siedzibą w Lubsku od 1899 r.). W ten sposób LEAG powiązał Brandenburgię ze Śląskiem wpinając się w dwie magistralne linie. Sieć 74,2 km kolei LEAG była dobrze zarządzana - na wszystkich liniach znajdowało się aż 54 prywatnych bocznic. Kolej zaktywizowała wydobycie węgla brunatnego, piasków szklarskich, glin i iłów do produkcji cegieł i ceramiki. Koleje LEAG były najefektywniej eksploatowanymi kolejami bocznymi w Niemczech. Warsztaty główne LEAG zlokalizowano w Tuplicach. W 1935 r. kolej posiadała 14 lokomotyw, 1 wagon motorowy, 21 wagonów osobowych, 11 bagażowych, 233 wagonów towarowych. Przewożono średnio dziennie 370 pasażerów i aż 2600 ton towarów. Interesującym faktem było że tabor LEAG pochodził z Bawarii (parowozy Krauss&Co., wagony M.A.N., wagony pocztowe produkcji szwajcarskiej) i był odmienny od spotykanego na Dolnym Śląsku taboru pruskiego. Inny, niezależny od reżimu kolei pruskich był także rozkład przystanków, które jeszcze pod koniec lat 30. zagęszczono, tak że odstępy między przystankami wynosiły od 2 do 4 km, podczas gdy na kolejach pruskich standardem była mila pruska - czyli 7 km. W maju 1945 r. saperzy niemieccy wysadzili most na Nysie Łużyckiej przerywając na 9 lat ciągłość linii. W 1954 r. most odbudowano jednak nigdy nie przywrócono połączeń przez granicę. Stacją graniczną po polskiej stronie została Łęknica. Cały układ linii głównych zorientowanych na Berlin stracił sens. Izolacja granicy zmarginalizowała linię do obsługi wyludnionych terenów z przemysłem ceramicznym i wydobywczym bez inwestycji. We wrześniu 1945 r. rozebrano i wywieziono do centralnej Polski cały układ stacji rozrządowej w Lubsku, bo był już niepotrzebny. Bezpośrednio po wojnie czynna była linia Tuplice - Lubsko, ale linię Tuplice - Łęknica uruchomiono dopiero w 1949 r. Kopalnie węgla brunatnego przestały być opłacalne po uruchomieniu zagłębia turoszowskiego - wraz ze zmniejszeniem wydobycia paliwa moce zmniejszały cegielnie i huty szkła. Dla ratowania lokalnych linii z inicjatywy samorządów i władz wojewódzkich powstała w roku 1991 Lubuska Kolej Regionalna, która miała przejąć na własność linie Stary Raduszec - Lubsko - Tuplice - Łęknica i Jankowa Żagańska - Sanice (a więc większość dawnej Kolei Łużyckiej) oraz uzyskać prawo prowadzenia przewozów pasażerskich na wszystkich pozostałych, okolicznych liniach z wyjątkiem głównego szlaku do Miłkowic. LKR szybko upadła przegrywając z monopolem PKP. Stopniowo zawieszano połączenia - 26 maja 1990 r. na odcinku Tuplice - Lubsko, 30 maja 1996 r. na odcinku Tuplice - Łęknica. 1 lutego 2001 r. zlikwidowano obsadę posterunków na całej linii, a już 17 kwietnia 2002 r. ogłoszono decyzję o likwidacji linii. W ciągu 2 lat grabież materiału torowego prowadzona była bez żadnych skrupułów. W 2013 r. cała linia była już rozebrana, choć nigdy formalnie nie ogłoszono prac rozbiórkowych! W 2015 r. dawnym starotorzem z Bad Muskau do Tuplic poprowadzono trasę rowerową, budując na dawnych przystankach wiaty nawiązujące do architektury kolejowej (snycerka) i instalując tablice informacyjne o wpływie kolei na rozwój gospodarczy Łuku Mużakowa. b. Istniejący węzeł kolejowy w Lubsku wzbogacił się jeszcze w XX w. o kolejną linię - wybitnie lokalną do Krosna Odrzańskiego, wypełniającą ogromną lukę w sieci kolejowej pomiędzy Zieloną Górą, a Gubinem. Jednotorową, 40 kilometrową linię zbudowano w oparciu o ustawę z 29 maja 1907 r. i oddano ją do użytku 1 maja 1914 r. Po przejściu frontu i zniszczeniach w 1945 r. linię z Lubska do Krosna Odrzańskiego przywrócono do ruchu dopiero na przełomie 1958/1959 r. W latach 80. utrzymywano na linii 2 pary Krosno Odrzańskie - Lubsko i dwie pary w dni robocze Krosno - Bobrowice. Ruch pasażerski zawieszono w 1986 r., ruch towarowy przed 2000 r., w 2002 r. podjęto decyzje o likwidacji linii. Ok. 2004 r. postępowała nielegalna rozbiórka linii. (moose - różne źródła: P. Dost Die Privateisenbahnen und Kleinbahnen Schlesiens Dortmund 1969, E. Schwärzel Die Eisenbahn im Kreise Sorau Sorauer Heimatblatt 36/1987; M. Jerczyński Żary, Żagań, Lubsko - meandry kolejowej histori Świat Kolei 4/2001) Kilometraż stacji (st.) i przystanków / ładowni (po./poł.) na dawnej linii nr 365. Kilometraż polski liczony od węzłowej stacji Stary Raduszec do granicy państwowej, kilometraż po niemieckiej stronie liczony od Weisswasser do granicy państwowej. W nawiasie przedwojenny kilometraż niemiecki liczony od Muskau do Lubska Południowego (kolejka LEAG) i od Starego Raduszca do Lubska (kolej państwowa). Pogrubieniem zaznaczono stacje węzłowe, kursywą obiekty nieczynne/nieistniejące: - , Stary Raduszec, podg., km 0,000 (km 0.00)
- , Nowy Raduszec, po., km 2,193 (km 2,19)
- , Brzózka Krośnieńska, poł., km 4,554 (km 4,55)
- , Dychów, st., km 7,202 (km 7,20)
- , Bobrowice, st., km 11,194 (km 11,14)
- , Janiszowice, st., km 16,567 (km 16,56)
- , Przychów Wełmice, st., km 20,550 (km 20,54)
- , Tymienice, poł, km 24,351 (km 24,34)
- , Górzyn, st., km 28,456 (km 28,45)
- , Raszyn, poł., km 32,663 (km 32,63)
- , Lubsko, st., km 37,340 (km 37,32)
----------------------------- - , Lubsko Południowe, st., km 0,00 (km 42,56)
- , Lubsko Hynków, po., km 1,30 (km 41,40)
----------------------------- - , Budziechów, poł., km 39,587 (km 40,30)
- , Glinka Górna, poł., km 42,557 (km 37,40)
- , Graniczno, po., km 44,300 (km 35,59)
- , Świbinki, poł., km 46,200 (km 33,70)
- , Nowa Rola, st., km 47,322 (km 32,57)
- , Grabówek, po., km 50,290 (km 29,61)
- , Łazy Żarskie, poł., km 51,875 (km 28,09)
- , Tuplice Barszcz, po., km 54,100 (km 24,89)
- , Tuplice, st., km 56,772 (km 23,14)
- , Chełmica, poł., km 59,194 (km 20,67)
- , Trzebiel, st., km 61,358 (km 18,54)
- , Trzebiel Gródek, po., km 62,810 (km 17,09)
- , Kamienica n. Nysą Łużycką, st., km 64,880 (km 15,08)
- , Buczyny, po., km 66,420 (km 13,45)
- , Żarki Wielkie, st., km 68,528 (km 11,37)
- , Żarki Małe, po., km 71,100 (?)
- , Czaple-Chwaliszowice, poł., km 72,681 (km 7,22)
- , Nowe Czaple, st., km 75,347 (km 4,55)
- , Łęknica, st., km 77,920 (km 1,97)
- granica państwa, km 79,360 / 8,155 (km 0,53, w innych źródłach km 0,445) - , Muskau, st., km 79,945 / 7,710 (km 0,00)
- , Krauschwitz (Oberlausitz), po. km 5,990 - , Weißwasser-Waldhaus, po., km 2,700 - , Weißwasser (Oberlausitz), st., km 0,000 |
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
||
|
||
|
||
|
|
|||||||||||
Linia kolejowa nr 365 Stary Raduszec - Łęknica (- Bad Muskau - Weisswasser O/L) (dawna) na innych fotografiach
|
|||||||||||
|
|
|||||||||||
|
||
|
||
|
|
||
